BORUSAN CONTEMPORARY’NİN
YENİ ESERLERİ.

_18.02.2020


Yeni medya sanatının şehirdeki en önemli adreslerinden biri olan Borusan Contemporary, Çağdaş Sanat Koleksiyonu’na yeni dahil olan eserlerin de bulunduğu seçkiyi, Dr. Necmi Sönmez küratörlüğünde izleyiciye sunuyor. 2019 yılında Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu için hazırlanan diğer sergilerin olduğu gibi, Söylenir Ve Yarım Kalır Bütün Aşklar Yeryüzünde II sergisinin de çıkış noktası, Modern Türk şiirinin zirvelerinden biri sayılan Turgut Uyar. Gelin, sergiyi birlikte keşfedelim.

Öncelikle, 8 Mart tarihine kadar devam edecek olan sergiyi bir rehberli tur eşliğinde gezmenizi tavsiye ettiğimizi söyleyerek başlayalım. Tanıştığınız her yeni eser, sizin biricik bakış açınızla kendine özgü bir şekilde yorumlanmaya açık olsa da, eserin yaratıcısı ve hikayesiyle ilgili bilgi sahibi bir kimsenin perspektifine tanıklık etme deneyimi çok farklı oluyor.

Deneysel ve dijital bir kimliğe sahip olan Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu; video, yerleştirme, yeni medya, neon-LED, fotoğraf başta olmak üzere dijital tekniklerle üretilmiş olan yapıtlardan oluşuyor. Koleksiyona katılan yeni eserlerin, İstanbul’un en ikonik binalarından Perili Köşk ve değişen mimarisi eşliğinde yorumlandığı Söylenir Ve Yarım Kalır Bütün Aşklar Yeryüzünde II sergisi ise bu formlara ek olarak şiirin imgesel gücünden de ilham alıyor. İzleyiciler olarak, Turgut Uyar’ın zamansız dizeleri ve onların yol göstericiliğiyle, günlük hayatı hızlıca etkisi altına alan dijital devrimin farklı yansımalarına tanıklık ediyoruz.

İstanbul Duvar Resmi, Jerry Zeniuk | 2007
Sergi ziyaretimizde ilk karşılaştığımız eser Jerry Zeniuk’un İstanbul Duvar Resmi (2007) oluyor. Duvar üzerine akrilik tekniğiyle yapılan bu eserin, bulunduğu konum ile bağı adından da kendini belli ediyor. Öğrendiğimize göre eserin ortaya çıkış hikayesi şöyle: sanatçı Jerry Zeniuk, bir gün Borusan Contemporary binasını ziyaret ediyor ve şu an tam da İstanbul Duvar Resmi eserinin bulunduğu noktadan dışarıya bakıyor. Tüm ihtişamıyla karşısında duran Boğaz manzarasının duvarlarla bölünmüş olmasına içerliyor ve dışarıda gördüğü renkleri içeriye taşıyarak bu etkileyici manzarayı tamamlamaya karar veriyor. Şehrin en ikonik binalarından biri olan Perili Köşk ile uyumlu bir şekilde yaratılan bu eser, böylece binanın o köşesinde yerini almış oluyor.

034 Kentin Hayal Zaman Çizgisi, Allard Van Hoorn | 2015
Bu kez işitme duyumuzu hedef alan bir eserle karşı karşıyayız: Allard Van Hoorn’un 034 Kentin Hayal Zaman Çizgisi (2015) adlı eseri. Sanatçı, çalışmasını oluştururken ilham aldığı nokta konusunda Jerry Zeniuk ile benzeşiyor. O da, sırtını Boğaz’a yaslayarak yola çıkanlardan biri ancak Zeniuk’tan farklı olarak kendisi, Boğaz’ın sularının kıyıya vurma rutinini sorguluyor. Dalgaları frekans olarak kaydederek bölümlere ayırıyor ve ortaya çıkan her bir notayı da bölerek farklı ses deneyimleri yaratmayı araştırıyor. Ses sanatına dair eserlerde görmeye alıştığımızın aksine, Allard Van Hoorn melodik olma kaygısı yaşamıyor. Tersine, denizin kendi hareketinden oluşan tempoyu en doğal haliyle bir müziğe döküyor. Sonuç, kendiliğinden melodik olan yepyeni bir beste.

195 Renk, Ekrem Yalçındağ | 2007
İçinde birçok ters köşe barındıran bir eser var şimdi karşımızda: Ekrem Yalçındağ’ın 195 Renk (2007) adlı çalışması. İlk bakışta, rengarenk görüntüsüyle pop art akımına ait bir eser izlenimi veriyor olsa da, dikkatlice incelendiğinde sanatçının bize aktarmak istediği ters köşeyi kavrıyoruz. Çalışmada, her biri ayrı renk tonlarında karılmış 195 farklı renk görüyoruz. Evet, hiçbiri birbiriyle aynı tonda değil. Hemen sonra halk geleneğini çağrıştıran desenler çarpıyor gözümüze ve görsel bilinçaltının dönüştürücü gücüyle tanışıyoruz. Tuval üzerine yağlıboya olan ve el emeği ile üretilmiş bu eser, dijital teknolojilerin bu kadar geliştiği günümüzde, köklerimizin nereye dayandığına dair bir hatırlatma niteliğinde adeta. İlk bakışta popüler kültürün öğelerinden birebir yararlanan bir eser izlenimi aldığımız 195 Renk, hemen ardından geçmişi hatırlatan çatallı paternleri ve her biri özenle farklı tonlarda renklendirilmiş kurgusuyla el emeğine vurgu yapıyor, zanaat ve sanat ilişkisinin altını çiziyor.

Çırpınış, Dominic Harris | 2011
Koleksiyonun, izleyiciyi sanatsal yolculuğun bir parçası olarak kabul ederek sürece dahil eden interaktif çalışmalarından biri, Dominic Harris’in Çırpınış (2011) adlı eseri. Yeni medya sanatının doğrudan bir yansıması niteliğindeki çalışma, ilhamını ilk çizgi filmlerin yaratıldığı, sinemaskop bir alet olan praksinoskoptan alıyor. Daha önce bir bütün olarak duran aynaların açılmış halleri olarak kurgulanan çalışmada, her aynanın önünde bir kelebek imgesi bulunuyor ve tabii ki, aynalar kelebeklerin taklidini kusursuz bir şekilde oluşturuyorlar. Taklit ettikleri ana figürlerin yani kelebeklerin de sanallığı, ortaya bir bütünlük çıkmasını sağlıyor. Biz izleyiciler ise bu sanal bütünlüğe hayat verenleri oynuyoruz. Neden mi? Çünkü kelebeklerin tamamı dijital tekniklerle oluşturulmuşlar ve yukarıda bulunan ısı sensörleri sayesinde, bizlerin hareketlerine tepki vererek kanat çırpıyorlar. Bu da ziyaretçi ve eser arasında karşılıklı bir etkileşim yaratıyor.

Tequendama Şelaleleri, José María Mellado | 2008
Kolombiya’nın başkenti Bogota’nın hemen dışında yer alan, nefes kesici Tequendama Şelaleleri. Biraz ürpertici ama fazlasıyla huzur verici, değil mi? Şelalenin üssüne erişim bulunmuyor ancak vadiye bakan Hotel El Refugio del Saltı adlı eski ve terk edilmiş otelin içerisinden şelaleyi izlemek mümkün. İşte bu noktada José María Mellado’nun Tequendama Şelaleleri (2008) adlı eseriyle bize aktarmak istediği meseleye geliyoruz. Terk edilmiş otelden söz edene kadar, karşımızdaki büyüleyici doğa harikasına kilitleniyoruz. Ancak sanatçının esas dikkatimizi çekmek istediği nokta, çalışmanın en gözden kaçabilecek kısmında, sağ kenarında duruyor. Geçmişte ünlü bir baronun malikanesi olduğu söylenen ve günümüzde fazlasıyla turistik bir niteliğe bürünmüş olan oteli, insan yapımı oluşuyla sanatçının doğal manzarasının kenarına iliştirdiği bir kusur olarak yorumlamak mümkün.

Wenndaslichtsichendlichauftut, Markus Linnenbrink | 2007
Gözünüzde bir heykel canlandırmanız istendiğini hayal edin, zihninizde muhtemelen dikey formda bir figür canlanır değil mi? Veya şöyle söyleyelim, hayal ettiğiniz heykel çok büyük olasılıkle üç boyutlu olacaktır. İşte Markus Linnenbrink’in Wenndaslichtsichendlichauftut (2017) adlı çalışması, bu yerleşik düşüncenin sınırlarını araştırıyor. Sanatçının ahşap zemine farklı renklerde epoksi baskılar yaparak ürettiği eser, her bir baskının küçük küçük oyulmasıyla oluşturulmuş. Ortaya çıkan form Gustav Klimt’in meşhur “The Kiss” tablosuna gönderme yapar şekilde yorumlanmaya açık olmakla birlikte, izleyicide ‘bir heykeltıraşın elinden çıkmış olabilir’ düşüncesini uyandırıyor. Tabloya baktığınızda sanki bir ressamın çalışmasını inceliyormuş gibi değil de, duvara asılı halde duran bir heykele bakıyormuş gibi hissediyorsunuz.

Söylenir Ve Yarım Kalır Bütün Aşklar Yeryüzünde II sergisi, ev sahipliği yaptığı daha pek çok değerli çalışmayla birlikte, insanoğlunun gündelik yaşamın içinde hayatını sürdürmek ile birey olabilmek arasında yaşadığı gitgelleri, bu süreçte deneyimlediği iç sıkıntısını ve yalnızlığa sürüklenişini farklı teknik ve formlarda bizlere sunuyor. Yazımızı sonlandırırken, sizi serginin ilham aldığı dizelerin bir bölümüyle baş başa bırakıyoruz.