BILL VIOLA: GEÇİCİ.

“Sal” olarak adlandırılan videoda insanın gündelik yaşamındaki kısa bir andan alınan kesit ve beklenmedik bir olay karşısında yaşanan fiziksel ve ruhsal değişimin yüzümüze ve davranış kalıplarımıza yansıyışı ele alınıyor. Önce bekleyen insan kalabalığının yüzlerine ve beden diline odaklanıyorsunuz. Müzik dinleyen, birbirini inceleyen, hareketsiz, tepkisiz ve dimdik duruşunun altında saklı egoyu inceleyebildiğiniz, esneyen, yazan, kitap okuyan bedenler ani bir su fışkırmasıyla yere yığılıyor ve o bedenler önceki hallerinin aksine hayatın içinden zihinlerimize eklenen ve bizi şekillendiren bilinç dışıyla değil, tamamen insani duygularla birbirlerine sarılmaya, yanındakine dokunmaya, şaşkınlık ve korkuyla kendini korumaya başlıyor. Kişilerin o anki ifadeleri sanatçının diğer eserlerinde de rastladığımız “slow motion” tekniği sayesinde izleyicinin detayları fark edebilmesine olanak sağlıyor.

Aynı anda incelenmesinin önemli olduğu diğer eserlerden birinde yine aynı sanrısal efektin kullanıldığı bir çöl ortamında suya doğru yürüyen iki kadın görülmekte. Sanatçının diğer eserlerinde de vurguladığı “döngü”yü bu videoda gözlemlemek mümkün. Daha ileri yaşlarda olduğunu gözlemlediğimiz kadının diğer kadının eline ne olduğunu bilmediğimiz bir madde verdiği sahneyle başlayan video, oyuncuların giyimleri, suya doğru yürümeleri ve kullanılan “genç-olgun yaş” metaforu sebebiyle izleyiciye spiritüel bir yorumlama yaptırabilme niteliğinde.

Teknik olarak akan suyun arkasındaki görüntüyü alan kameraya yansıyan görüntünün çekilmesi üzerinden elde edilen karıncalı efekt ve siyah-beyaz olarak ilerleyen bu etkileyici videoda, izleyiciye doğru el ele tutuşarak gelen üç kadın yer alıyor. Ortalarında yer alan yaşı en büyük olan kadının “anne” olduğunu düşündürten ve elinden tuttuğu biri büyük biri daha küçük olan kızlarıyla suya doğru yürüyen bu üç kişinin görüntüleri, suya değdikleri an renk değiştiriyor ve canlanıyor. Viola, burada, suyla birlikte renk ve ifade değişimiyle bir döngüyü anlatıyor; ölüm ve yaşamın arasında suyun bir eşik olarak yer aldığını gösteriyor. Videonun en sonunda tekrar izleyiciden uzaklaşarak siyahın içinde kaybolan bu üç kadından en küçük olanının yavaşça dönerek bakması, geride kalan ve yaşayamadığı uzun hayata attığı bakışı simgeler nitelikte.
 

Kadın ve erkek iki modelin kullanıldığı bu video renkler ve hisleri bir araya getiriyor. İlk anda kadın ve erkek bedenindeki farkları görünür kılan sanatçı başlarından ilk anda siyah renkli sıvıyı dökerek en hazırlıksız oldukları anda en hazırlıksız gelen karanlık duyguyu, korkuyu hissettiriyor. Erkek modelin cesur olmaya çalıştığını gözlemlerken kadının cenin pozisyonu alarak kendini korumaya geçmek istediğini görüyoruz. İkinci sırada dökülen sıvının rengi ise kan kadar gerçek bir kırmızı. Videodaki iki kişinin de renge bağlı olarak tepkilerini ve teslim oluşlarını görmek mümkün. Beyaz sıvının dökülmesiyle birlikte temizlenme isteği ve kendini bırakış izleyiciye aktarılıyor.
 

İki ayrı videodan oluşan ortak kompozisyonda bir kadın ve küçük bir kızın suyun altındaki anlarına şahit oluyoruz. İki videoda ana temanın suyun altındaki cennet ve huzur olmasının yanı sıra kadının su altında zorlanırken çocuğun daha teslim olmuş ve rahat olduğunu gözlemliyoruz. Her iki videoda da sükûnet izleyiciyi rahatlatır nitelikte. Suyun doğum ve ölümle olan bağlantısı bu videolar aracılığıyla tekrar iletiliyor. Yüzlerinden ve aldıkları nefesin izlerinden ölmediklerini bildiğimiz bu kişiler, huzurla izleyicide rüya hissini uyandırıyor.