BMW VE NIKITA GALE İŞ BİRLİĞİ.

Nikita Gale 1983'te Alaska'da dünyaya geldi. Gale ailesi küçük çocuklarıyla birlikte ABD, Atlanta'ya taşındı. Gale'in annesi müzik öğretmeniydi, bu sebeple Gale hemen seslerle iletişim kurdu ve çeşitli enstrümanları çalmayı öğrendi. Sanatçı 20'li yaşlarının başında konserlerde fotoğraflar çekiyordu ve üniversitede fotoğrafçılık, videografi, heykel ve resme ilgi duydu. Bunların sonucunda Gale sanat konusunda birçok diploma ve antropoloji alanında da lisans diploması aldı. Ödüller, burslar, çeşitli sergiler ve projeler bunu izledi. 

Nikita Gale on yıldan uzun süredir tüm dünyada yankılar uyandıran sanat eserleri tasarlıyor. Bunların arasında en son 2021'de Almanya, Berlin'de Kunstraum Kreuzberg'de sergilenen ve su ile vurmalı aletlerin etkileşim kurduğu “DRRRUMMERRRRRR” ses enstalasyonu ve ABD, Los Angeles'da Kaliforniya Afrikalı Amerikalılar Müzesi’ndeki ilk tek kişilik sergisi hareketli ışık enstalasyonu “PRIVATE DANCER” yer alıyor. Sanatçı tekrar tekrar gündelik eşyaları sahneliyor ve izleyiciler her zaman canlı izlenimlerle ayrılıyor.

Gale, “BMW Open Work by Frieze” girişimi için Yeni BMW i7 ve elektro gitarlara odaklanmıştı. Yeni BMW i7’nin tasarımcılarıyla birlikte geliştirilen "63/22" adlı projenin prömiyeri, Londra'da Frieze Sanat Fuarı’nda gerçekleşmişti. Şimdi bu hikayeyi sanatçının kendisinden dinliyoruz.

Bir elektrikli otomobil ve beş elektro gitar; bu farklı nesneleri bir araya getirme fikri nasıl ortaya çıktı?

Üniversite yıllarımda, Gibson gitar şirketinin şimdiye kadarki en ikonik elektro gitar gövdelerinden biri olan “Gibson Firebird” modeli olacak tasarım için 50'li yılların sonu ve 60'lı yılların başında Amerikalı otomotiv tasarımcısı Raymond "Ray" Dietrich'i işe aldığını öğrendim. Bu iki ileri görüşlü sektörün birbiriyle kesişimi beni etkiledi. Gitar sektörünün esin kaynağı; otomobil kültürünün ruhu ve tavrı olan bireysellik ve özgürlüğü “rock and roll” türünü çevreleyen fikirlere aşılamaktı. Bu iş birliği ses teknolojisi ile hız ve hareket teknolojisi arasındaki çizgileri yakınlaştırdı ve iki biçim görsel açıdan birbirlerinde kendi yansımalarını buldu. Elektro gitarların seri üretime de geçildiği bu dönem rock'n'roll'un bir müzik türü olarak kendini kabul ettirmesinin de başlangıcı oldu. Fakat o dönem Birleşik Devletler’de büyük sosyal ve politik değişikliklerin de olduğu bir zamandı. Özellikle müzik endüstrisinde ırka dayalı birçok gerilim su yüzüne çıktı. Bu bağlamda rock'n'roll siyahiler açısından kendini ifade etme aracı haline geldi ve otomobillerin açıkça bir metafor olarak kullanılmasıyla da şifreli bir dile sahip oldu. Ike Turner tarafından yazılan ilk rock'n'roll şarkılarından biri olan "Rocket 88" aynı zamanda o dönem son derece popüler olan bir otomobil modelinin de adıydı.

Enstalasyonunuz için BMW i7 tasarımcılarıyla bir ekip oluşturdunuz. Bu iş birliği tam olarak nasıl oldu?

Ekip; bir iç tasarımcı, bir dış tasarımcı ve bir “My Modes” tasarımcısından oluştu. My Modes, BMW iDrive ile BMW İşletim Sistemi 8 bulunan otomobillerde yüklü özel bir program. Ses, ışık ve diğer özellikleri kontrol ederek kendinizi iyi hissedeceğiniz kişisel bir ortam oluşturmak üzere kullanılabiliyor ve böylece otomobil hislerinize uyum sağlayabiliyor. Tasarımcıların her birinden üç veya dört gitar taslağı hazırlamalarını istedim. Bu taslakların en vahşi fantezilerini gözler önüne sermesi fakat aynı zamanda elektro gitar tasarımının geçmişini nasıl geliştirebileceklerini de düşünmeleri gerekiyordu. Gitarın geçtiğimiz 60 yıldır az çok aynı biçimi koruduğunu unutmamak gerekiyor. Yapılan en son yenilik sanırım eğik, simetrik olmayan bir elektro gitar gövdesi ve göğüsleri olan kişiler için özel olarak tasarlanan Annie Clark'ın "Music Man St. Vincent" modeliydi.

Gitarı yeniden tasarlama konusunda size ilginç gelen ne oldu?

Bazı nesnelerin neden oldukları gibi göründükleri sorusu beni hep büyülemiştir. 70'li yıllardan LeRoi Jones'un (Amiri Baraka) "Teknoloji ve Ruh" adlı makalesinde harika bir cümle var, "hiçbir şey göründüğü veya duyulduğu gibi olmak zorunda değil". Peki bu durumda neye benzemesi gerekiyor? Örneğin bu gitarlar farklı değerler, zevkler ve gövdeler düşünülerek tasarlansaydı nasıl olurdu?

Open Work by Frieze ile daha sonra neler oldu?

Bir araya geldik; tasarımcıların yaptığı olağanüstü taslaklara baktık ve bunları Londra'da olağanüstü bir gitar yapımcısı olan Ian Malone'a gönderdik. Yeni BMW i7'den denemeler yapmak üzere gövde renkleri gibi ekstra materyaller aldık. Sonunda tüm elektro gitarlar birbirinden çok farklı göründü. 

Ortaya çıkan müzik, sergideki Yeni BMW i7'den de dinlenebildi mi?

Evet. Temel olarak Yeni BMW i7'yi bir amplifikatöre dönüştürdük. Gitarla yapılan müziğin yüksek sesle çalınabilmesi için “My Modes Bluetooth” teknolojisini kullandık. Elektro gitarlar sesi güçlendiren, ışıkları ve Yeni BMW i7'nin diğer fonksiyonlarını harekete geçiren teknolojiyi etkinleştiriyor. Ziyaretçiler fuar sırasında otomobilin içinde de oturabildi. Elektrikli otomobillerin olağanüstü özelliklerinden biri de bu; oluşabilecek egzoz dumanı konusunda bir endişeniz olmadan her yere park edebiliyorsunuz. Bunu daha önce Los Angeles'daki bir otomobil fuarında fark etmiştim.

Otomobil fuarlarında duymaya alışık olduğumuz kükreyen motor sesleri burada yoktu o halde?

Evet yoktu. Bu beni gerçekten heyecanlandıran bir şey. Otomobil üreticileri çok deneysel hale geldiklerinden elektrikli otomobillerin sesi açısından inanılmaz ölçüde heyecan verici bir zaman. Bu otomobiller seri üretime geçene kadar otomobilin sesi sahip olduğu iç mekanizmanın sonucundan başka bir şey değildi. Ses otomobilin kendi sesiydi. Artık ses istediğiniz şey olabilir. Ancak öncelikle dünya olarak bunu öğrenmemiz gerekiyor, bu sesin neyi ifade ettiğini ve neyi etmediğini. Böylelikle bir egzozun yeni sesi, aşağı yukarı bir sektör standardı haline gelmek zorunda.

Bu, günümüzün dünyasında yenilikçi ve yaratıcı olmayı sürdürmek kadar zorlu bir görev gibi görünüyor. Peki siz bu zorluğu nasıl aşıyorsunuz?

Sanatın kurallarından biri insanların, nesnelerin nasıl farklı görünebileceğini hayal etmelerine yardımcı olmaktır. Örneğin İngiliz yazar J. G. Ballard'ın bilimkurgu romanlarını seviyorum. Birçok eserinde aşırı bir seviyede ısrar edilirse mevcut koşulların gelecekte ne yönde gelişebileceğine değinir. Bu özellikle BMW gibi teknolojik yeniliklere öncülük eden şirketler için yaratıcı sektörler ve kişilerle fikir alışverişi yapma açısından çok önemli. BMW Open Work by Frieze projesi gibi nesneleri belirli bir alana yerleştirdiğim ve sanatçı olarak insanların hakkında düşünmesini ve yorum yapmasını amaçladığım projeler de buna dahil. Söz konusu durumda, Yeni BMW i7 ve elektro gitarlar ne anlama gelebilir ve bunlarla nasıl etkileşim kurabiliriz konularını içeriyor.

Otomobillerde sizi cezbeden şey nedir?

Otomobillere her zaman ilgi duydum. Ben çocukken babamın harika bir deniz mavisi Nissan Datsun 280ZX'i vardı. Bir noktada gövde ve otomobil, nesne ve teknoloji arasındaki ilişki hakkında düşünmeye başladım. Bir otomobil her yerde görebileceğiniz kadar sıradan bir şey ki neredeyse görünmez. Ama her zaman oradadır.

Bu yazıyı, “THIS IS FORWARDISM” serisi kapsamında hazırladık. Bu serimizde, geleceği şekillendirecek kolektif zihniyetle hareket edenler için yazılmış, onlara ait hikayeleri paylaşıyoruz. Kendini geleceğe adayarak daha fazlası için durmadan çalışanlar için. Sadece kendilerini değil, çevrelerini de zenginleştirenler için. Gelişimi ve gelişmeyi doğal koşulları olarak benimseyenler için. Forwardism, geleceği gerçekleşmeden önce görmenin ve hissetmenin verdiği keyfi ve gelecekte daha iyi bir deneyime yelken açmak için alışılagelmişe sürekli olarak meydan okumayı ifade ediyor.