BU HAYALLER ARTIK GERÇEK.

1- NASA’NIN ‘YELKENLİSİ’NE TÜRK PROJE LİDERİ.
4 Ekim 1957 tarihinde Sputnik I’in uzaya yollanmasıyla başlayan uzay yarışı günümüzde de hala hız kesmeden devam ediyor. NASA, Güneş Sistemi dışındaki gezegenlerin yaşama elverişli olup olmadığının araştırılması için iki büyük araştırma ekibi kurdu ve bu konuda çalışan projelere geniş fon ayırdı. Türk bilim insanı Betül Kaçar'ın liderlik edeceği proje de bunlardan biri. Diğer yandan bağımsız bir uzay araştırmaları kurumu olan Planetary Society'nin kitlesel fonlama ile hayata geçirdiği bir proje olan LightSail 2 de uzaydaki yolculuğuna başladı. Dünya yörüngesindeki bu "yelkenli", güneş enerjisi ve yerçekimi kuvvetini kullanarak hareket ediyor ve uzay boşluğunda hareket ve salınım konusunda veri topluyor. Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan 300 kilometre daha yüksekten geçen yörüngesindeki LightSail 2, Temmuz 2019'dan bu yana dünyaya veri yollamaya devam ediyor. Projenin sağladığı veri, ilerileyen yıllarda uzay yolculuğu teknolojilerinde ve güneş enerjisi araştırmalarında kullanılacak.

2- NASA DÜNYADAKİ ORMANLARI DA MERCEK ALTINA ALDI.
Dünyada ne kadar ağaç var? Ormanlar yok olmaya devam ederken, yeni ormanlar yaratmak mümkün mü? Bu yıl NASA'nın uluslararası araştırmacılarla yürüttüğü bir proje, süper-bilgisayarlar ve yapay zeka kullanarak bu sorunun cevabını aradı. Araştırmada, ormanlık alanların yayılımı incelendi. Ufak ağaçlık alanların genelde hesaba katılmadığı fikrinden yola çıkılarak, ormanların azalmasının iklim değişikliğine etkileri ve yok olan ormanlık alanları geri kazanmanın yolları araştırıldı. Uyduların seyrek ağaçlardan oluşan alanları, ormanlık olmayan bölgelerdeki ağaç gruplarını tespit edememesine bir çözüm olarak daha gelişmiş teknolojiler kullanarak sadece orman dışı alanlardaki ağaç gruplarını tespit etmekle kalmadı, bu ağaçların karbon biriktirme potansiyelini de hesapladı. Batı Afrika'da başlayan çalışmalar, uydu görüntülerinin çöl ya da kurak alanlar olarak gördüğü 1.3 kilometrekarelik alanda 1.8 milyardan fazla ağaç saydı. Yakında daha geniş bir yüzölçümünü kapsayacak bu hesaplamalar, ağaçlandırma çalışmalarının hangi bölgelerde yoğunlaştırılması gerektiğiyle ilgili daha sağlıklı bilgiler ve iklim krizine karşı daha etkili önlemler alınmasını kolaylaştıracak.

3- HEM ÇEVRECİ HEM DE UCUZ BİR MALZEME BULUNDU.
Geri dönüşümlü ürünlerin daha yaygın bir şekilde kullanılmasının önündeki en büyük engel; maliyet. Tek kullanımlık plastik tabak, bardak ve kapların geri dönüşümü zor, her ne kadar çevreye zararlı ürünler olduğu konusundaki bilinç artsa bile süpermarketlerdeki en ucuz seçenek tek kullanımlık plastik ürünler olduğu sürece toplumu daha bilinçli ve çevreci bir tüketime yönlendirmek neredeyse imkansız. Northeastern Üniversitesi'ndeki araştırmalar sonucunda, şeker kamışı atığı ve bambu bazlı yeni bir malzeme üretildi; yağ ve suya dayanıklılığı arttırmak için çevre-dostu bir kimyasal olan AKD kullanıldı. Üretimi sırasında piyasadaki plastik alternatiflere kıyasla %97, kağıt alternatiflere kıyasla %65 daha az karbon salınımına yol açan bu yeni ürünler plastik karşısında şansı azalan, maliyeti ton başına 4750$ olan geri dönüşümlü ürünlerin karşısında ton başına 2333$ maliyetle çok daha ucuza mal oluyor. Bu halen ton başına 2177$ maliyetli plastik ürünlerden fazla olsa da fiyat düştükçe talebin artacağı, talep arttıkça maliyetlerin düşeceği ve orta vadede tek kullanımlık plastik ürünlerin sonunun geleceği öngörülüyor.

4- TOPLUMSAL EŞİTLİK ADINA İSKOÇYA’DAN ÖNEMLİ BİR ADIM.
Kadın ve erkek eşitliği alanında halen kat edilmesi gereken çok yol var. Fırsat eşitliği, ücret eşitliği, medyada ve siyasetteki temsil halen üzerinde çaba harcanması gereken konulardan. 2020'nin yakın gelecekte toplumsal düzeni ve sosyal haklar alanını yeniden şekillendirmesi beklenen haberlerinden biri de bu konuyla ilgili. Birleşik Krallık'a bağlı olan İskoçya, bir yasa tasarısını oy birliğiyle meclisten geçirerek kadınların hijyenik ped ve tampon ihtiyacının temel bir insan hakkı olarak kabul etti. İskoçya'da hâlihazırda okullarda ve üniversitelerde isteyen kadınlara ücretsiz olarak sağlanan hijyenik ürünler, iki yıl içinde ülkenin her yerinde yerel yönetimlerce de erişilebilir kılınacak. Yasa, belli standartları da garanti altına alacak.

Özellikle yoksul ülkelerde, diğer temel ihtiyaçlarına ek olarak bir de hijyenik malzemeye bütçe ayırmak zorunda kalan kadınların sağlık sorunları yaşadığı göz önünde bulundurulursa, benzer yasanın tüm dünyada kabul edilmesi ve benzer imkanların tüm dünyada sağlanması, daha eşit şartların yaratılması için gerekli.

5- NOBEL ÖDÜLLERİ'NE KADINLAR DAMGA VURDU.
Kadın ve erkek arası eşitsizliğin en çok gündeme geldiği alanlardan biri olan bilim dünyası ve akademiden de bu yıl iyi haberler geldi. Tarihte birçok kez kadınların görmezden gelindiği, insanlığa hizmet ödülleri olarak her yıl fizik, kimya, edebiyat, ekonomi gibi farklı alanlarda verilen Nobel Ödülleri, 1901 yılında ilk kez takdim edildiğinden bu yana, onurlandırılanların yalnızca 58'i, yani %6'sı kadındı. 2020 Nobel Ödülleri'ne ise kadınlar damgasını vurdu: Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan Jennifer Doudna ve Emmanuelle Charpentier, tarihte Nobel ödülü kazanan, tamamı kadınlardan oluşan üçüncü ekip oldu. Nobel Edebiyat Ödülü'nü Amerikalı şair Louise Gluck alırken, Andrea Ghez de Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan ekipte yer aldı.

6- EĞLENCE DÜNYASINDA EZBERBOZANLAR KAZANDI.
Müzik, sinema, televizyon… Yaratıcı endüstrilerde her yıl düzenli olarak dağıtılan prestijli ödülleri yakından takip edenler, çoğu zaman hak edenin kazanmadığından şikayet ederler. Fakat bu yıl öyle olmadı; çizginin dışına çıkmakla kalmayan çizgileri yeniden çizen, kendine özgü yapımların, işlerin ve sanatçıların zaferleri mutlulukla kutlandı. 31 Ocak'ta sahiplerini bulan Grammy Ödülleri, en büyük dört ödülü kazanan, on dokuz yaşındaki Billie Eilish, LeAnn Rimes’ten sonra tarihte bunu başaran ikinci ve en genç isim oldu. Kalıpların dışına çıkan, vizyoner işlerin ve yetenekli sanatçıların şansı olduğunun kanıtı olan o sevindirici ödül gecesi, önümüzdeki yıllar için birçok sanatçıyı cesaretlendirecek.

9 Şubat'taki Akademi Ödülleri'nde ise sinemanın sınırları ortadan kalktı; tarihte ilk kez İngilizce dışında bir dildeki film, Güney Koreli yönetmen Bong Joon-ho'nun Parasite filmi, En İyi Film Oscar ödülüne sahip oldu. Daha önceki ödül konuşmalarında sahneden “İki santimlik altyazı engelini aşarsanız, çok fazla muhteşem filmle tanışacaksınız.” diye seslenen Bong'un filmi, ABD'de tüm zamanların en çok izlenen yabancı filmlerinden olmayı başardı ve sinemada farklı dillerin ve ülke sınırlarının önemi olmaksızın iyi hikayelerin, yaratıcı projelerin evrensel değerlere dönüşebileceğini kanıtladı. 20 Eylül'de sahiplerini bulan Primetime Emmy Ödülleri'nde ise tüm komedi kategorilerinde ödüllendirilen Schitt's Creek adlı dizinin yıldızı parladı. Her şeyini kaybetmiş varlıklı bir ailenin küçük bir kasabada yeniden hayata başladığı ve altı sezonu boyunca tüm karakterlerinin iyi anlamda geliştiği, dönüştüğü bu dizinin verdiği pozitif mesajlar, aşıladığı insani değerler ve sahip olduğu açık görüşlülük, ödüllerinin yarattığı gündemle sadece hayranlarına değil, yeni izleyicisine de ulaşmış oldu.