UNUTULMUŞ OTOMOBİLLERİN
İZİNİ SÜREN BİR KAHRAMAN.

Birçok şeyin kıymetini bilmiyoruz, bir an için durup düşünmüyoruz bile. Bize göre onlar zaten elimizin altında. Örneğin Wikipedia’da gelmiş geçmiş her otomobil modelinin bir fotoğrafı var. Peki bu fotoğraflar nereden geliyor? Nasıl oluyor da dünyanın her yerindeki bir avuç dolusu fotoğrafçı bu yüz binlerce fotoğrafın kaynağını bulabiliyor? Yorulmadan çalışarak bugün herkesin 1994 model BMW M3 GT’nin (E36) neye benzediğini görmesini sağlayan, sokaklardaki gizemli kahramanların peşine düştüğümüz yolculuğumuzda bize katılın (➜ Daha fazlası için: BMW 3 Serisi’nin 7 Nesli).

Londra’dan iki saatten az bir mesafedeki Warwick Kalesi, I. William tarafından inşa ettirilen, son derece hoş bir Orta Çağ kalesi. Kalabalık turist grupları bu tarihi havayı solumaya geliyor. Biz de röportaj için burada bulunuyoruz. Eski eşyalar da Adam C.’yi heyecanlandırıyor ama kalbinin çarpmasına aslen neden olan şey ne kalenin eski duvarlarının arasında ne de antika silah koleksiyonlarının içinde. Adam C’nin aradığı şey otoparkta…

 “Model yılına bakmaksızın her otomobilin fotoğrafını çekiyorum. Ama en sevdiğim otomobiller artık nadiren görebildiğimiz 1970’li, 80’li ve 90’lı yılların modelleri,” diyor 21 yaşındaki fotoğrafçı. Ayda 120 adede kadar otomobil fotoğrafı çektikten sonra, bunları “Vauxford” kullanıcı adıyla Wikipedia Commons’a yüklüyor. Wikipedia kullanıcıları, ücretsiz medya dosyalarından oluşan bu koleksiyonu Wikipedia sayfalarını resimlendirmek için kullanabiliyor. Fotoğraflarına milyonlarca kez tıklansa da kimse asıl fotoğrafçının kim olduğunu bilmiyor hatta belki de düşünmüyor ve kahramanımız Adam bu işten bir kuruş para kazanmıyor.

MİSYON: ENDER OLANI YAKALAMAK
 “Bir süper kahraman olsaydım, süper gücümün görünmezlik olmasını isterdim. O zaman BMW’deki üretim hatlarına sızıp prototiplerin ve konsept otomobillerin fotoğraflarını çekebilirdim. Süper olurdu!” diye gülümsüyor Adam sorularımızı yanıtlarken. Peki biz neden bu uzun boylu, uzun saçlı ve gösterişi sevmeyen genç adamı yaşadığı şehirde ziyaret ediyoruz? Çünkü aslında o gerçek bir kahraman. Tek farkı uçuşan bir pelerin yerine bol kot pantolon giymesi. Kötülerle savaşmasa da topluma ya da en azından internet topluluğuna paha biçilmez bir hizmet sağlıyor, değer yaratıyor.

İnternet kahramanımız neredeyse her gün yaşadığı şehrin sokaklarında elinde fotoğraf makinesiyle dolaşıyor. Adam’a göre büyümekte olan turizm, şehre heyecan verici şeyler getiriyor. Turistler tatil fotoğraflarındaki Orta Çağ atmosferini bozmamak için otomobillerin kadrajda görünmesini çok tercih etmiyor ama Adam’ın odağında hep otomobiller var. Onun için esas çekici olan onlar.

Adam’ın mükemmel fotoğrafla ilgili beklentileri de yüksek. Çoğu otomobil onun katı eleme sürecinden geçemiyor. “Kaputun üzerindeki küçük kuş pisliklerini rötuşlayabilirim ama maalesef çoğu otomobil hava şartları yüzünden çok pis veya frenlemeden dolayı bir taraftaki alüminyum jantlar diğerlerinden daha koyu renkli olabiliyor” diye açıklıyor Adam ve bir yandan gözleri sürekli bir sonraki hedefini arıyor. “Bugünlerde sokaklarda 20 yaşından eski otomobilleri nadiren görürsünüz. Görseniz bile bu otomobiller genellikle paslı oluyor ve üzerlerinde göçükler bulunuyor. Birçok modeldeki gerçek sorun bu. Ford Ka’yı ele alalım. 1996 yılında piyasaya sunuldu ve üretilen ilk 100 otomobilden daha azı bugün dünyanın herhangi bir yerinde sokaklarda geziyor. Tıpkı dinozorlar gibi yok oldular. Fotoğrafını çektiğim her otomobil kötü durumdaydı; jant kapakları eksikti, her yerde pas vardı.”

Otomobillerden bahsederken Adam gözle görünür bir şekilde değişiyor. Utangaçlığı kayboluyor, konuşması hızlanıyor ve heyecanla coşuyor. Annesinin söylediğine göre çocukluğundan beri böyleymiş.

ONUN İÇİN HER ŞEY OTOMOBİLLERİN ETRAFINDA DÖNÜYOR
Adam’ın yaşayan bir otomobil ansiklopedisi olduğunu söylemek abartı olmaz. Onunla konuşurken, odasındaki yığınlar içindeki kitaplardaki ve dergilerdeki tüm otomobillerin tarihlerini ve bu otomobillerle ilgili bilgileri ezberlemiş olduğuna kanaat getiriyorsunuz. Tüm bu verileri zahmetsizce aklında tutuyor. Günümüzün süper kahramanları acaba böyle insanlar mı? Henüz altı yaşındayken Adam yoldan geçen her otomobilin markasını ve modelini söyleme ihtiyacı hissedermiş. “Bu annemi hiç rahatsız etmezdi. Beni mutlu ettiği için bunu iyi bir şey olarak görmüş hep.”

Tüm iyi kahramanlık hikayelerinde bir akıl hocası mutlaka vardır, değil mi? Okuldan sonra Adam genellikle saatlerce bilgisayar başında oturarak Wikipedia’da bulunan otomobil bilgilerini ezberlermiş. Rol modeliyle de böyle karşılaşmış: “İngiltere’de son 40 yıldır otomobilleri fotoğraflayan ve 2001’den beri fotoğraflarını Wikipedia’ya yüklemeye başlayan Charles01 isimli bir kullanıcı var. Kendi kendime düşündüm; tam olarak yapmak istediğim buydu.” Bir yıl sonra Adam’ın büyükannesi ona yılbaşı hediyesi olarak bir fotoğraf makinesi vermiş. Adam da bu fırsatı değerlendirerek idolünü taklit etmeye başlamış.

Adam’ın “normal” otomobillere yönelik tutkusundan arkadaşları sanki biraz usanmış gibi. “Neden yeni bir Lamborghini'nin değil de eski bir BMW Z1’in beni heyecanlandırdığını anlamıyorlar. Hiçbir zaman başkalarına benzemek istemedim. Spor ilgimi çekmiyor. Film veya dizi izlemiyorum. Yalnızca otomobillerle ilgili YouTube videoları izliyorum. Ben böyleyim. Neden olmadığım gibi biri olmaya çalışayım ki?” Bu sıra dışı hobisi hakkında sınıf arkadaşlarının ona takılıp takılmadığını soruyoruz. Kendinden emin bir şekilde, “Hayır, kimse sorun etmiyor” diyor.

THE LEAGUE: ÖZEL BİR WIKIPEDIA TOPLULUĞU
Şu an fotoğrafçılık okuyan Adam, bir noktada tutkusunu mesleği haline getirmeyi umuyor. O zamana kadar fotoğraflarını Wikipedia Commons’a ücretsiz olarak yüklemeye devam ediyor. Bunu yaparak, internet topluluğuna çok değerli bir katkı sağlıyor. Adam şu ana kadar binlerce fotoğraf yükledi. Bunların çoğu Wikipedia’nın yanı sıra dünyanın dört bir yanındaki kitaplarda, dergilerde ve çevrimiçi makalelerde yayınlandı. Adam şunları söylüyor: “Bu, bir hobiden daha fazlası. İnsanlar faydalanabilsin diye dünyaya fotoğraflarımı ücretsiz olarak sunuyorum. Herkesin bilgiye ücretsiz olarak ulaşma hakkı var. Fotoğraflarımdan kaç tanesi yayınlandı diye sorarsanız hiçbir fikrim yok, artık saymıyorum.” Birinin çektiği fotoğrafları bir makaleye yetkisiz olarak yüklemek Wikipedia kullanıcıları tarafından bir hakaret kabul ediyor. Adam, çevrimiçi ansiklopedinin yazılı olmayan kanunundan bahsederken, “Kurallara aykırı değil ama uygun görülmüyor,” diyor.

Adam’ın yanı sıra yalnızca Wikipedia için fotoğraf çeken birkaç otomobil fotoğrafçısı daha var. Topluluk küçük. Her ne kadar birbirlerini tanısalar da özellikle arkadaş değiller. Daha çok rakip gibiler. “Bu bir sosyal ağ değil. Bilgi paylaşıyoruz ve hangi makalelerin düzenlemeye ihtiyacı olduğunu tartışıyoruz.” Birçok kullanıcı özel otomobil markalarında veya yalnızca lüks otomobillerin fotoğraflanmasında uzmanlaşıyor. “Bugünlerde herkes pahalı otomobillerin fotoğrafını çekiyor ve bunları Instagram üzerinden yayınlıyor. Benim motivasyonum farklı. Kimse sıradan otomobillerin fotoğrafını çekmiyor. Bu otomobiller hak ettikleri takdiri de görmüyorlar. Benden başka kimse annesinin otomobilinin fotoğrafını çekmiyordur herhalde.”

ONUN EVERESTİ: VAUXHALL ALBANY
Adam C., şimdiye kadar tesadüfen karşılaştığı en heyecan verici buluşu anlatıyor. Şehrin eski mahallelerine alışverişe giden annesine eşlik ederken onu görüyor: 1980’li yılların başına ait, sağdan direksiyonlu, açık mavi renkli bir Fiat 131. “Gözlerime inanamadım. Çok heyecanlandım. Neyse ki fotoğraf makinem yanımdaydı. Çok inanılmaz bir şeydi… Warwick’te bu otomobili satan bayinin orijinal etiketi bile hala üzerindeydi. Yani bunca zamandır yaşadığım şehirdeymiş ve ben onu daha önce hiç görmemişim! İşte orada, bir adım uzağımda duruyordu.” Tahmin edeceğiniz gibi inanılmaz derecede sevinmesine rağmen Adam sakin kalmaya çalışmış. İşte bu gibi rastlaşmalar ve şans çok önemli, çünkü Wikipedia topluluğunda isminin duyulmasını sağlayan şeyler bunun gibi özel fotoğraflar.

Adam’ın tutkusu işte bu kadar büyük. Peki onun gönlünde yatan kahraman otomobil hangisi? Geceleri hayalini kurduğu yalnızca bir otomobil var. “Vauxhall Albany benim asıl hayalim,” diye itiraf ediyor Adam. Yalnızca 300 adet satılan ve bunlardan da sadece iki tane kaldığı söylenen 1990/1991 model minibüsle ilgili konuşmaya coşkulu bir şekilde devam ediyor: “Keşke nerede olduklarını bilseydim. Onları bulmak için dünyayı dolaşırdım. Bu modeller o kadar nadir ki hakkında neredeyse hiçbir şey yazılmamış. Ben de araştırma konusunda oldukça iyiyim. Hala var olan minibüsün iki tane eski fotoğrafı var. Wikipedia için bir Vauxhall Albany fotoğrafı çekmek hayattaki en büyük hayalim.”

Son sorumuz şu: Bu nadir otomobilleri kullanmayı hayal etmiyor musunuz? Adam’ın yanıtı şaşırtıcı: “Ben mi? Hayır, benim ehliyetim bile yok. Bu çok ironik, biliyorum!” Ne diyebiliriz ki? Adam C. gerçekten farklı biri. Onun dünyasında daha derine indikçe hayranlığımız da arttı. Bazen kahramanlarımızı yanlış yerlerde arıyoruz. Belki de bu kahramanlardan birini Warwick’te bulduk ve artık o da ‘tanınıyor’. Adam C, sana koca bir teşekkür borçluyuz!