SÜRDÜRÜLEBİLİR MALZEMELER.

Giulio Bonazzi’nin toplantı odasındaki büyük masanın üzerine yaydığı balık ağları o kadar temiz görünüyor ki yeni olduklarını düşünebilirsiniz. İtalyan iplik üreticisi Aquafil’in CEO’su bu temizliğin sırrını şu şekilde açıklıyor: “Ağları, birden çok adımdan oluşan bir işlem sonucunda temizliyoruz ve kimyasal bileşenlerine ayrıldıkları kimya fabrikamızda diğer naylon atıklarla birleştiriyoruz.’’ İşlemlerin sonucunda bildiğimiz, petrol bazlı naylonla aynı bileşime sahip saf ECONYL® naylon granülleri ortaya çıkıyor. ECONYL®’den üretilen ürünler, faydalı kullanım ömürlerinin sonuna ulaştığında tekrar geri dönüştürülebiliyor ve yeni ürünlerde kullanılabiliyor. Bonazzi, “Bu ürünleri istediğiniz kadar, tekrar tekrar geri dönüştürebilirsiniz. İşte bu gerçek sürdürülebilirlik,’’ diyor.

SÜRDÜRÜLEBİLİR MALZEMELERLE BAŞLANGIÇ.

BMW; BMW i3, BMW iX ve diğer modelleri için tavan döşemeleri ve paspasların üretiminde ECONYL® iplikler kullanıyor. BMW Group Design Sürdürülebilirlik Müdürü Daniela Bohlinger bunun, BMW’de her geçen gün artan çevre duyarlılığının mantıklı bir sonucu olduğunu düşünüyor. “Bu ürünlerin temelinde geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanılması bizim için önemli. Eski balık ağlarından ve diğer naylon atıklardan üretilen ECONYL® naylon, ihtiyacımıza oldukça uygun. Çok zengin bir renk yelpazesine sahip oluşu tasarım yapmamızı da kolaylaştırıyor. Tabii ki geri dönüştürülmüş malzemeden üretilen tüm ürünlerin kusursuz bir görünüme ve kaliteye sahip olması gerekiyor.’’

Bonazzi’ye göre şirketlerin, özellikle de lüks markaların geri dönüştürülmüş malzeme kullanma konusunda hala çekinceleri olsa da bu durum yavaş yavaş değişiyor. BMW’nin yanı sıra Prada ve Gucci de koleksiyonlarında artık Aquafil ECONYL® naylon malzeme kullanıyor. Petrol bazlı naylonlarla kıyaslandığında geri dönüştürülmüş malzemelerden naylon üretimi yüzde 90 daha az CO2 üretiyor.

BALIK AĞLARINDAN SÜRDÜRÜLEBİLİR İPLİĞE.

Eski balık ağlarının bir kısmının okyanustan toplanmış olması, Bonazzi için konunun en “duygusal” tarafını oluşturuyor. “Okyanusları kirleten ‘başıboş balık ağları’ sorununa yönelik bir farkındalık oluşturmak; Aquafil ve diğer iki ortağı tarafından 2013 yılında kurulan sivil toplum kuruluşu The Healthy Seas’in temel amacıdır.” Ama Aquafil’in kullandığı ağların büyük çoğunluğu tüm dünyadaki balık çiftliklerinden geliyor. Aquafil; ham maddeleri, temizlenmek ve paletlere yerleştirilmek üzere Slovenya’nın başkenti Ljublijana’da 15.000 metrekarelik depolarda topluyor. Eski halılar, kumaş artıkları ve plastik parçalar gibi diğer naylon atıklar da burada saklanıyor. Daha sonra tüm bunlar, çevresel sürdürülebilirliğe destek vermek amacıyla çevre dostu ürünlerde kullanılacak yeni ECONYL® naylon üretmek üzere kimya fabrikasına götürülüyor.

Fabrikanın geri dönüştürme süreci karışık bir süreç. Fabrikayı girift olarak saran borular ve tanklardan oluşan karmaşık sistem, kimyasal bileşenlerin ayrılması ve yeniden birleştirilmesi amacına hizmet ediyor. Süreç, naylon atığın işlenmesiyle başlıyor. Örneğin balık ağları, küçük parçalar halinde gruplanıyor ve bir konveyör kayışı aracılığıyla büyük bir tanka gönderiliyor. Bir kat yukarıda bulunan bir sonraki istasyona ulaştıklarında, gümüş renkli borular içinden akan kar beyazı plastik granüllere dönüşmüş oluyorlar. Son olarak granüller sonsuz uzunlukta düz ipliklere dönüştürüldükleri iplik eğirme plakalarına yönlendiriliyor ve endüstriyel boyutta makaralara sarılıyor. Fabrikanın bir başka kısmında da büyük beyaz, siyah, kırmızı ve mavi iplik makaraları arabalara yükleniyor.

Bu geri dönüşüm teknolojisinin öncüsü olan Bonazzi; atıklardan, ECONYL® naylon iplik üreten dünyadaki tek fabrikayı işletiyor. Ürünleri, kaliteden hiç ödün vermeksizin sonsuz kez geri dönüştürülebiliyor. Bohlinger, “Otomotiv sektöründe de bu yönde ilerliyoruz. En başından itibaren ürünün tüm kullanım ömrünü göz önünde bulunduruyoruz ve geri dönüştürülebilecek ve daha sonra başka amaçlarla kullanılabilecek malzemelerin kullanımını artırıyoruz,’’ diyor.

Emisyonsuz motor sistemlerine yatırım yapmak ve sürdürülebilir malzemeleri çevreyle dost bir şekilde kullanmak, Paris İklim Anlaşması’nın hedeflerine ulaşmaya yardımcı oluyor. Bohlinger, “CEO’muz Oliver Zipse bu hedeflere olan bağlılığını açıkça ortaya koydu. Bu iddialı hedefe 2030’da ulaşmak için net bir strateji geliştiriyoruz,’’ diyor.

Bonazzi bu tip değişikliklerin sektörde denenmesinin ve uygulanmasının ne anlama geldiğini biliyor. Kendisini gülerek “çılgın bir adam” olarak niteleyen girişimci, “Ne kadar zor olacağını bilseydim bu işe hiç girmezdim,” diyor. Fabrika gezisi sırasında Bonazzi, Bohlinger’e üstesinden gelmesi gereken sorunlardan söz ediyor. “Balık ağlarını geri dönüştürürken ağların yosun tutmasını engellemek için kullanılan bakır oksit kaplamayı ayırmak zorundayız. Bakır oksit naylon değil ve kimyasal süreçte çok fazla soruna neden oluyor. Sadece son birkaç yılda özel olarak geliştirdiğimiz işlemleri kullanarak balık çiftliği ağlarındaki bakır oksidi ayırabildik. Bir diğer güçlük de nakliye. Bir balık çiftliği ağı artık kullanılamayacak hale gelir gelmez tehlikeli bir atık olarak nitelendiriliyor. Atığın nakliyesi genellikle son derece sorunlu.”

Çevreyi zararlı maddelerden kurtarmaya gönüllü biri için, atık malzemelerin neden geri dönüşüm amacıyla bir ülkeye ithal edilemediğini anlamak güç. Fakat Bonazzi, sonunda devlet kurumlarını ikna edebildiğini söylüyor. Şimdi bakır kaplamalı ağlar fabrikanın zemininde, ikinci ve çevreyle daha dost bir yaşama hazır şekilde duruyor. Bunlar belki turkuaz renkli bir mayo, beyaz bir tasarımcı iskemlesi ya da bir BMW’in içinde şık, siyah bir paspas olarak kullanılacak.