MODA DÜNYASINDA NFT.

Artık yaşamımızda dijital moda evleri diye bir kavram var. Bunlardan bir tanesi olan The Fabricant’ın iletişim sorumlusu Micheale Larosse NFT’lerin markalara, kitleleriyle konuşabilmeleri için yaratıcı ve yenilikçi bir etkileşim aracı yarattığını ve sektördeki güç dengelerini geri dönüşmez bir biçimde değiştireceğini öngördüğünü belirtiyor. Dünyaca tanınan dev markalar da NFT dünyasına giriş yaparken “Üzerimize giyemeyeceğimiz kıyafetler ne anlama geliyor?” ve “Her dijital tasarım NFT midir?” gibi soruların yanıtlarını Joy Blog’da bir araya getirdik.

Moda dünyasında zaten esmekte olan dijital rüzgarları pandemiyle birlikte ivme kazandı. Önce sanal defileler bizlere tasarımları görebilmek için bir yerde fiziksel olarak bulunmak zorunda olmadığımızı kanıtladı. Ardından video oyunları içerisinde sunulan koleksiyonlar, artırılmış gerçekliğe özel tasarımlar ve tamamen sanal evren için yaratılmış NFT formunda parçalar geldi. Tam da bu noktada dijital tasarımlar ve NFT’ler konusunda kafa karışıklıkları başladı. Zira çoğumuz için başlı başına ilginç ve yenilikçi olsa da her dijital tasarım NFT değil; çünkü bir ürünün NFT olarak adlandırılabilmesi için blockchain alt yapısında işlem görmesi gerekiyor. Buna bir örnek vermek gerekirse; Gucci’nin çok konuşulan 12 dolarlık sneakerları dijital tasarım olarak nitelendirilse de NFT kategorisinde yer almıyorlar. Buna karşılık The Fabricant’ın dijital dünyada sokak kültürünü yeniden tanımlamayı hedefleyen, cinsiyetsiz koleksiyonu RenaiXance’daki parçalar NFT formunda.

NFT’ler biricik olmalarıyla kripto ailesinin diğer üyeleri arasından sıyrılarak sanat dünyasının önemli bir elemanı olmayı başardılar. İşte onların finans çevresi ve ‘crytohead’lerin ilgi alanından çıkarak moda dünyası için de önem arz etmeleri de tam olarak bundan kaynaklanıyor. Tekrarlanmayan ve az bulunur etkisi yaratan NFT’ler moda koleksiyonerlerinin de ilgisini çekmiş durumda. Tıpkı vintage bir Chanel ya da Birkin’e sahip olmak gibi ‘dijital couture’ bir elbiseye sahip olmak da bir vizyonun ve ayrıcalığın göstergesi olarak algılanıyor. Dünyanın ilk ‘dijital couture’ elbisesi ‘Iridescence’ bizim anladığımız fiziksel dünyada aslında “yok”. Ancak Mary Ma isimli bir teknoloji girişimcisi tarafından blockchain üzerinden satın alınan bu elbise AR teknolojisi kullanılarak düzenlendi ve sosyal medyada paylaşıldı. Moda dünyasının ses getiren ilk NFT hadiselerinden biri olan bu satış da bizlere, ileride belki de bilgisayar oyunu, sosyal medya ya da görüntülü konuşma gibi yollarla dijital ‘persona’larımız ve onlar için seçtiğimiz dijital stillerimizi sergileyebileceğimiz bir dünyanın var olabileceğini gösteriyor.

Dijital moda evi The Fabricant, dijital ayakkabı tasarımcısı RTFKT gibi spesifik olarak moda dünyasının bu yönüne odaklanan markalar zaten mevcut. Bununla birlikte tanınırlığı yüksek ve köklü markalar da NFT dünyasını benimsemeye başlamış durumda. Örneğin; çeşitli lüks saat markaları kripto cüzdanla ödeme denemeleri içinde, bazı lüks gruplar ise NFT’leri güvenli bir şekilde sistemlerine dahil etmenin yollarını arıyor. Aslında tüm bu denemeler hem gündemi yakalamak hem de finansal gelecek adına anlamlı. Çünkü NFT’ler kullanıcılarının koleksiyoner ruhunu anlamayı ve buna yönelik ürünler geliştirmeyi başarabilen markalar için hem sevenlerine yeni, yaratıcı ürünler sunmanın hem de kar etmenin bir yolu olabilir. Bununla birlikte RTFKT’nin kurucusu Benoit Pagotto markalara bunu yaparken geride kalma korkusuyla değil, uzun dönemli bir vizyonla harekete geçmelerini öneriyor. Üstelik bu alandaki rekabet ihtimalini ele alırken büyük markalardan değil, odasında 3D modelleme yapabilecek gençlerden daha çok çekindiğini belirtiyor.

Tıpkı yeni olan diğer her şeyde olduğu gibi dijital moda da ilk bakışta kulağa, biraz sürreal veya ‘mainstream’ hale gelme ihtimali düşük gibi gelebiliyor. Bununla birlikte şimdilik moda koleksiyonerleri ve ‘cryptohead’lerden başka pek de kimsenin ilgi göstermediği siber modayı değerlendirirken biraz da değişen dinamikleri dikkate almak gerekiyor. Özellikle pandemi sürecinde en çok konuşulan konular arasında sürdürülebilirlik yer aldı. Hatta moda sektörünün çevreye olumsuz etkileri ve nasıl daha sürdürülebilir bir endüstri yaratılabileceği üzerine bolca konuşuldu. İşte siber moda aslında bizlere günlük hayatta deneyimleyemeyeceğimiz kıyafetleri sıfır atıkla deneyimlemek için bir kapı açabilir. Üstelik sanal dünyada tasarımlar, gerçek dünyanın fizik kuralları nedeniyle imkan tanımadığı biçimde bambaşka ve yaratıcı da olabiliyorlar. Bu da hem daha yaratıcı stillere sahip olmak hem de bolca eleştirilen tüketim çılgınlığının yarattığı atık sorununun azalması anlamına geliyor. Üstelik sanal kıyafetler günden güne daha erişilebilir olmaya başladı bile. Ortalama olarak “hızlı moda” kıyafetlerle benzer fiyatlara sahip olan bu parçalar, çeşitli ‘influencer’lar tarafından sosyal medyada paylaşılan görseller yaratmak üzere aktif olarak kullanılıyor. Günümüzün büyük bir bölümünü sanal dünyada harcadığımız da düşünüldüğünde bu durum giysilerimizi gardıropta saklamak gibi alışkanlıklarımızın zamanla başka bir boyuta evrilebileceğinin ve NFT’lerin modada güç dengelerini gerçekten değiştirebileceğinin bir kanıtı niteliğinde.